استخاره طلب خیر، ازخدای تبارک و تعالی است . این برای  زمانی است که انسان در مسئله ای مردد است و تردید دارد. اول استشاره است و بعد استخاره است.

عده ای از مردم و خانواده ها می خواهند تردید را با استخاره حل کنند.

 استخاره باید در جایگاه خودش باشد و گرنه استخاره باطل است . استخاره می کنند که دلشان آرام بگیرند و خوب بیاید و یکدفعه بد می آید .

می گویند : مورد خوب بوده و به توافق رسیده ایم . حالا استخاره کرده ایم و بد آمده . چه کار کنیم ؟ نمی توانند از خیر آقا پسر هم بگذرند .

خوب نباید استخاره می کردید و اینجا استخاره جایگاهی نداشته است .

عمل به استخاره واجب نیست . چون استخاره از ادله شرعی نیست ولی بهتر است عمل کنیم و اگر خواستیم به استخاره عمل نکنیم، صدقه بدهیم و استغفار کنیم و به خدا توکل کنیم تا اگر ضرری باشد از بین برود و با اشک و آه و ناله و راز و نیاز ارتباط برقرار کنید و چله بگیرید و بعد به استخاره عمل نکنید .

جایگاه استخاره درامر ازدواج کجاست ؟

برای اینکه ما اجازه بدهیم خواستگار بیاید و یا به خواستگاری کسی برویم، نیازی به استخاره نیست. برای رفتن به خواستگاری یک تحقیق مختصری می کنند و بعد فرایند خواستگاری شروع می شود و طرفین همدیگر را می بینند، گفتگو می کنند، تفکر می کنند، بعد تحقیق می کنند، مشاوره می کنند، کنترل های نامحسوس هم می کنند، اگر لازم بود مطالعه می کنند و همه ی مراحل را طی می کنند و اگر سر دو راهی رسیدند می توانند استخاره کنند.

تاکید استخاره ائمه 

 بحث استخاره در بین مردم بحث مهمی است به ویژه در قضیه ازدواج که مشکلات زیادی را به وجود آورده است .

مخصوصاً استخاره های نادرست و غیر صحیح .

در قضیه استخاره دو قول افراطی و تفریطی وجود دارد البته در بین علمای اهل فن و خواص .

یک نظریه ، نظریه ی افراطی است که می گویند: عقل هیچ جایگاهی ندارد و با عقل سر جنگ دارند و برای جزئی ترین  کارهایشان استخاره می کنند، می گویند که عقل انسان محدود است و نمی تواند خیر را به ما نشان بدهد. در ضمن مشاوره هم نمی کنند، می گویند که ما با چه کسی می خواهیم مشاوره کنیم؟ او هم انسان است و عقل او هم محدود است و در مسائل زندگی و حتی جزئی ترین مسائل، خیلی اهل تعقل، تفکر و مشاوره نیستند و استخاره می کنند.

قرآنی که با آن استخاره می کنند، دستور به تعقل داده است. 

خدا دو تا پپامبر صلی الله و علیه وآله فرستاده، یکی پیامبر برون که پیامبران هستند و یکی هم پیامبر درون که عقل ما است. لذا ما باید از این عقل هم استفاده بکنیم .

نظر متعادلی هم وجود دارد. ما از عقلمان استفاده می کنیم، تعقل می کنیم، مشاوره می کنیم ، از اهل فن استفاده می کنیم و جلو می رویم و مسیر را طی می کنیم و نهایتا اگر رسیدیم به اینکه عقل ما دیگر کارایی ندارد ، مشاوران هم درماندند و ما سر دو راهی رسیده ایم ، اینجا از خداوند طلب خیر می کنیم یعنی همان استخاره می کنیم .

تأکید اولیاء الهی بر استخاره

امامان معصوم ما خیلی به استخاره تاکید کرده اند. امام صادق (علیه السلام) از قول خدای متعال می فرماید: من از شقاوت بنده ام تعجب می کنم که کارهایش را انجام می دهد ولی استخاره نمی کند .

بله اولیاء الهی به استخاره تاکید کرده اند ولی کدام استخاره ؟

تلقی خیلی از مردم این است که منظور ائمه از استخاره همان استخاره با قرآن ، تسبیح و کاغذ ( ذات الرقاء ) که خیلی هم رایج بوده است، می باشد ولی این طور نیست .

استخاره از باب استفعال یعنی طلب خیر کردن و این منظور اولیاء الهی بوده است . آنها می گفتند که شما در همه ی امور از خدا طلب خیر کنید نه فقط در اموری که حیران هستید. حالا زمانی که انسان سردرگم و حیران است، یک دستوراتی هم داده اند.

اگر امر مهمی مثل ازدواج است ، جا دارد که ما صبر به خرج بدهیم و کارهایی مثل مشورت و تحقیق و... را بکنیم . اما از ویژگی های دین اسلام این است که برای همه ی سلیقه ها پیشنهاد دارد .

برای همین قضیه، رسول بزرگوار اسلام صلی الله و علیه وآله فرمودند که اگر می خواهی حیرت خود را از بین ببری (در هر کاری، ازدواج، معامله، کار و..) ، وضو بگیر و دو رکعت نماز بخوان و صد و یک بار بگو : اَستخیرُالله برحمة . 

این استخاره دعایی را انجام می دهیم ، خدا نشان ها و قراینی می آورد، راه را نشان می دهد، گاهی به دل انسان می اندازد که این راه درست است .

فرمودند که اگر مشاوره کرده اید و به جایی نرسیدید، این جوری استخاره کنید و دوباره سراغ مشاوران بروید، چه بسا خدا خیر شما را در زبان مشاوران جاری کند .

استخاره در آینده اثر نمی گذارد

مرحوم علامه ی طباطبایی در کتاب تفسیر المیزان می گوید که استخاره فقط می گوید که خیر تو در انجام این عمل است یا ترک عمل است، استخاره در همین حد است و در واقع استخاره می خواهد تردید را از بین ببرد. این استخاره اثر در آینده نمی گذارد، نمی آید زندگی شما را عوض کند.

مثل اینکه شما فکر می کنید، تفکر می کنید، مشاوره هم می کنید، تردید تان هم از بین می رود و ازدواج می کنید، حالا شما نمی توانید بگویید که چون من مشاوره کرده ام باید همه ی زندگی من بر وفق مراد باشد. شاید خود شما مشکلاتی در زندگی تان ایجاد کرده اید ، بی تدبیری کرده اید.

فرافکنی نکنیم. فرافکنی یعنی اینکه ما خودمان مشکل درست می کنیم و گردن چیز یا کس دیگری می اندازید .

حالا خیلی ها استخاره کرده اند، بد آمده ، وارد زندگی شده اند و مشکل هم ندارند زیرا با تدبیر زندگی کرده اند .

ممکن است که طرف بی تدبیری هم نکرده و استخاره خوب آمده و الان زندگی خوبی ندارد، با خودش می گوید ما استخاره کردیم و خوب آمد و گفت که خیر تو در این زندگی است ولی ما الان خیری نمی بینیم. شاید خیر شما در همین مشکلاتی است که الان دارید. خیر که همه اش خوبی و بر وفق مراد بودن نیست. خیر از دید ما این است. خیر شما در این مشکلات است زیرا شاید اگر این مشکلات نبود از یاد خدا غافل می شدید و از مسیر تکاملی خودتان عقب می افتادید.

شاید امتحان الهی باشد، قرآن می فرماید: آیا گمان می کنید به صرف اینکه گفتید ایمان آورده اید، دیگر مورد آزمون الهی قرار نمی گیرد ؟

نتیجه:

استخاره برای رفع تردید و ایجاد امید است. اگر جواب استخاره بد باشد، از تردید نجات پیدا می کنید و اگر خوب باشد شما را امیدوار می کند .

استخاره برای این است که صاحب استخاره بداند که خیرش در عمل یا ترک عمل است و تردید از بین برود .

فرآوری: زهرا اجلال

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان